PETO DE FATIMA - SANTA BAIA - LOUGARES - MONDARIZ

 PETO DE FATIMA

SANTA BAIA

LOUGARES

MONDARIZ

  Peto de ánimas
   Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.

    En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.

     Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.

     A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.

    En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.

     As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.

     Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).

     Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.

Algúns levan lendas do tipo:
     Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás...   

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

CRUCEIRO DA BARCA - O PAZO - GOIÁN - TOMIÑO

CRUCEIRO DA BARCA

O PAZO

GOIÁN

TOMIÑO

      Cruceiro dun só chanzo cuadrangular. Sobre éste repousa o pedestal cuadrado coas aresta rebaixadas e no que figura o ano de construción: 1557. 

      O varal é dunha soa peza cilíndrica que remata nun capitel con forma de bóla. 

        A cruz é cilíndrica e posúe un Cristo na cruz cunha cartela co INRI.

       O conxunto atópase nun rebaixe do terreo enmarcado con pedras.

      Os cruceiros e petos de ánimas de máis de 100 anos están protexidos polo Decreto 571/1963, de 14 de marzo, “sobre protección de los escudos, emblemas, piedras heráldicas, rollos de justicia, cruces de término y piezas similares de interés histórico-artístico”; ademais, teñen a consideración de Bens de Interese Cultural (BIC) segundo o establecido na disposición adicional segunda da Lei 16/85 de 25 de xuño, do Patrimonio Histórico Español.

       Asi mesmo o recoñece e garante a Lei 5/2016, do 4 de maio, do Patrimonio Cultural de Galicia, no que hórreos, cruceiros e petos de ánimas, “son bens de interese cultural e quedan sometidos ao réxime xurídico previsto para ese tipo de bens nesta lei, sen necesidade da tramitación previa do procedemento previsto no seu título I, os hórreos, os cruceiros e os petos de ánimas dos que existan evidencias que poidan confirmar a súa construción con anterioridade a 1901.

 

       Os hórreos, cruceiros e petos de ánimas cuxa antigüidade non poida ser determinada ou que fosen construídos con posterioridade á data sinalada anteriormente poderán ser declarados de interese cultural ou catalogados cando se lles recoñeza un especial valor cultural, principalmente etnolóxico”. 

MAPA

 

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SANTA MARÍA DE QUINS - QUINS - MELÓN

 IGREXA DE SANTA MARÍA DE QUINS

QUINS

MELÓN

 Quins
     Santa María de Quins é unha parroquia do concello de Melón, na provincia de Ourense. 

     Segundo o padrón municipal (INE 2012) ten 876 habitantes (415 homes e 461 mulleres), o que supón un aumento en 12 habitantes en relación ao ano anterior.

      A parroquia está atravesada pola estrada N-120, que comunica Vigo e Ourense.

Lugares de Quins 
     Barcia, O Casal, Codesás, Covelo, A Eirexa, A Ibia, Moces, Negrelle, Portalaxe, Portodechán, Quins, A Serra, Vilaverde, Vivenzo

Melón
     Melón é un concello da provincia de Ourense, pertencente á comarca do Ribeiro. 

       Segundo o padrón municipal (IGE) tiña en 2016 1 280 habitantes, dos que 667 son mulleres e 613 homes, nun descenso continuado de poboación desde 2012, cando tiña 1 479 habitantes.

Xeografía
     O concello ten 53,2 km². Limita ao norte cos concellos de Avión e Carballeda de Avia, ao sur co da Cañiza (da provincia de Pontevedra), ao oeste con A Arnoia e Ribadavia e ao oeste con Covelo (tamén da provincia de Pontevedra). 

        Polo concello pasa a autovía A-52 que une Vigo e Ourense.

Historia
     A historia desta terra está fortemente vencellada ao da mosteiro de Melón, fundado en 1158 por monxes da orde do Císter chegados de Clairvaux comandados polo abade Giraldo.

     Entre o patrimonio arquitectónico, amais das ruínas do mosteiro (declarado Monumento Histórico-Artístico en 1931), destaca a igrexa parroquial de Quins (finais do século XVI, pertencente á orde do Císter) e o peto de ánimas de Codesás, construído en 1856 e de gran devoción popular. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

MUIÑO DO COTO - RÍO TEA - MACEIRA - COVELO

 MUIÑO DO COTO

MACEIRA

RÍO TEA

COVELO

Río Tea
     O río Tea é un afluente do río Miño, duns 50 quilómetros de longo, que atravesa a bisbarra do Condado, no sur da provincia de Pontevedra.

Etimoloxía
     Segundo Edelmiro Bascuas o hidrotopónimo "Tea" parte da raíz hidronímica indoeuropea galaica *tekw‑, co significado de ‘fluír’.

Características
     Nace da confluencia de dous brazos, dos cales un nace na parte sur da Serra do Suído, a uns 900 msnm, e outro a 940 msnm no Faro de Avión, no límite entre as provincias de Ourense e Pontevedra.

      Baña os concellos de Covelo, Mondariz, Mondariz-Balneario, Ponteareas e Salvaterra de Miño, onde desemboca no Miño. A súa conca cobre unha área de 411 km².

     O Tea é un río de característico réxime pluvial. 

     O seu caudal medio é de 17,5 m³/s. 

     O seu percurso inicial é encaixado, abríndose xa no val de Mondariz, atravesando logo pola vila de Ponteareas, antes de ir ao Miño.

     Entre os seus afluentes destaca o Alén, pola dereita, que recibe aínda na montaña. Xa no curso baixo úneselle o Uma pola esquerda.

     A meirande parte do río está declarado como zona especial de conservación (ZEC) río Tea, xunto con varios dos seus afluentes, como os ríos Alén, Xabriña ou o rego de Borbén. 

 Comarca da Paradanta
     A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra.

     A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente.

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 

VIDEO

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

 

CETAREA DA ALTIÑA - LAXE DE CAN - GUARDA

 CETAREA DA ALTIÑA

LAXE DE CAN

A GUARDA

      Construída en pedra, con algunha zona de ladrillo, e situadas na zona entre mareas, o interior está dividido en compartimentos non todos comunicados entre si.

     Nas paredes exteriores tiña canalización para o intercambio das augas aproveitando as mareas.

     O teito estaba pechado con pedra, tendo trampiñas para o acceso os compartimentos.

     Utilizábanse para gardar o marisco, langosta e lumbrigante, pero para o traballo facíase duro e complicado, pois depende das mareas e os temporais.

     Das catro do concello da Guarda, é a maior. Construida no 1902, deixouse de utilizar nos anos 70.

Comarca do Baixo Miño
      A comarca do Baixo Miño é unha comarca galega situada no suroeste da provincia de Pontevedra e a súa capital é Tui.

     Pertencen a ela os concellos da Guarda, Oia, O Rosal, Tomiño e Tui.

Xeografía
      A comarca do Baixo Miño localízase co océano Atlántico ao oeste e o río Miño ao sueste que lle serve de fronteira natural con Portugal, até a súa desembocadura na Guarda, onde forma un amplo esteiro de importancia ornitolóxica. 

VIDEO

MAPA

 

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA