MUIÑO EN A GOUXA - REGO DE ARMEARA - BIDUEIROS - DOZÓN

 MUIÑO DE A GOUXA

REGO DE ARMEARA

BIDUEIROS

DOZÓN

 A Gouxa
     A Gouxa é un lugar da parroquia de Bidueiros, no concello pontevedrés de Dozón, na comarca do Deza. 

      Segundo o INE, en 2008 tiña 63 habitantes (29 homes e 34 mulleres), o que supón un aumento de 1 habitante con respecto ao ano 2000.

     Nesta aldea celébrase cada certo tempo unha feira coñecida popularmente como "Feira da Gouxa".

      A Feira da Gouxa celebrase os días 11 e 23 de cada mes.

Bidueiros
      Santa María de Bidueiros é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Dozón.

Segundo o INE en 2010 tiña 228 habitantes (115 mulleres e 113 homes), distribuídos en 6 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 287 habitantes.

Lugares de Bidueiros
     Amear, Bidueiros, A Gouxa, A Pallota, Roiriz, San Martiño

Comarca de Deza
       A comarca de Deza é unha comarca da provincia de Pontevedra e a súa capital é Lalín.

      Pertencen a ela os concellos de Agolada, Dozón, Lalín, Rodeiro, Silleda e Vila de Cruces.

     A súa poboación é de máis de 40.000 habitantes.

       O Deza coincide coa antiga comarca de País do Deza, isto é, as xurisdicións de Deza, Camba, Dozón, Trasdeza, Carbia e Valquireza.

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

RUINAS DA CAPELA DE A GOUXA - BIDUEIROS - DOZÓN

 RUINAS DA CAPELA DE A GOUXA

A GOUXA

BIDUEIROS

DOZÓN

      As capelas son pequenos templos independentes das igrexas parroquiais que pretendían, como indica o termo diminutivo derivado da palabra latina “capa”, dar acubillo e protección relixiosa á súa contorna debida a crenzas, aparicións, bondades naturais ou actividades humanas alí desenvolvidas.

     Este último caso é o que explica a da Gouxa, no camiño real polo que discorrían os arrieros a través das altas montañas do centro de Galicia levando os seus produtos entre cidades e comarcas.

     Aquí facían unha parada na feira tradicional que, desde o medievo, vén celebrando neste asentamento, obtendo amparo relixioso para o bo discorrer das súas compras e vendas.

     A utilidade da capela cambiou, pois xa non actúa como centro de devoción, nin alberga nada no seu interior que dea testemuño do seu hagiografía ou advocación.

      Trátase dun edificio simple, que non se diferencia en moito dos próximos, utilizado como estes para actividades agropecuarias. 

     En todo caso, conserva a súa planta rectangular de pequenas dimensións e nun só espazo aberto, unha manifesta austeridade ornamental, habitual nestes casos, e un piso terrero. 

     Perdeu a súa espadana, seguramente dunha soa campá en orixe, sendo ampliadas as características pequenas xanelas laterais.

      A entrada é o único que nos fai pensar na antiga función, cun arco de medio punto que fala da súa antigüidade, ademais dun beirado que separa o edificio primigenio dunha ampliación posterior. 

       O seu tellado a dúas augas presenta no interior un soporte de vigas e tesoiras sobre as que se dispón un armazón de puntones e listóns.

MAPA 

 

Fuente: Web Turismo de Dozón

XOAN ARCO DA VELLA

CRUCEIRO EN A GOUXA - A GOUXA - BIDUEIROS - DOZÓN

 CRUCEIRO EN A GOUXA

A GOUXA

BIDUEIROS

DOZÓN

      É un cruceiro con base cúbica e un fuste cilíndrico, un xogo xeométrico que achega esvelteza a este elemento que ademais ten a peculiaridade de que se tallou unha personaxe sen identificar a media altura que ben podería ser unha persoa que peregrina ou quen promoveu a súa
construción, como forma de purgar os seus pecados ou bendicir o lugar. 

      Está rematado cunha moldura sobre a que se apoia un capitel elegante e ben elaborado, de inspiración corintia pola súasofisticada decoración vegetal.

      A cruz latina ten a Virxe nun dos seus lados e a Cristo no outro. O significado deste cruceiro pode entenderse como parte do Camiño e da contorna cultural, co lavadeiro e os pendellos cercanos, unha maneira de santificar esta interesante zona de alto contido social e de protección, oración edescanso.

A Gouxa
      A Gouxa é un lugar da parroquia de Bidueiros, no concello pontevedrés de Dozón, na comarca do Deza. 

      Segundo o INE, en 2008 tiña 63 habitantes (29 homes e 34 mulleres), o que supón un aumento de 1 habitante con respecto ao ano 2000.

     Nesta aldea celébrase cada certo tempo unha feira coñecida popularmente como "Feira da Gouxa". A Feira da Gouxa celebrase os días 11 e 23 de cada mes.

MAPA

 

 Fuente: Web Turismo de Dozón

XOAN ARCO DA VELLA 

IGREXA DE SAN COSME DE ANTES - CUMBRÁNS - ANTES - MAZARICOS

 IGREXA DE SAN COSME DE ANTES

CUMBRÁNS

ANTES

MAZARICOS

 Igrexa de San Cosme de Antes

      Construída entre os s. XVI, s. XVII e s. XVIII. Ten unha nave de planta rectangular, muros de cadeirado granítico, cuberta a dúas e catro augas e tellado de tella. 

      A fachada ten unha porta alintelada flanqueada por grosos baquetóns e xambas e linteis, decorados cun relevo xeométrico.

      Está coroada por dous pináculos piramidais de granito. Espadana con dous vans arqueados.

       Ten un retablo tallado en granito con imaxes no interior.

Antes
       San Cosme de Antes é unha parroquia que se localiza no nordeste do concello de Mazaricos. Segundo o IGE en 2018 tiña 312 habitantes (162 mulleres e 150 homes), 155 menos ca en 199. Ten catro entidades de poboación.

Xeografía
      Consta de 4 lugares, Cumbráns, Grille, Pazos e A Xunqueira.

      O río Xallas percorre esta parroquia servindo de fronteira con outras parroquias como a de San Cristovo de Mallón, San Xoán de Grixoa, no concello de Santa Comba, e San Pedro de Brandomil no concello de Zas.

Símbolos
      No adro desta parroquia atópase o seu símbolo máis coñecido, un carballo centenario partido pola metade por un raio. Esta parroquia refírese habitualmente como o lugar de orixe do "sancosmeiro", un sombreiro de palla trenzada e cosida que servía para traballar no campo. Porén a súa implantación dende Fisterra ata Santiago fai que unha parte importante da doutrina desbote esta teoría que trata de explicar a orixe deste chapeu.

Festas
      Nesta parroquia celébranse seis festas, o 19 de marzo, o San Xosé, o 30 de maio, o Santo Antonio, o 20 de agosto, o San Bernardo, o 7 de setembro, o Santísimo Sacramento, o 8 de setembro, a Nosa Señora do Rubín e o 26 de setembro os seus patróns San Cosme e San Damián.

Lugares de Antes
      Cumbráns, Grille, Pazos, A Xunqueira  

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

O COTILLÓN - ACEDRE - PANTÓN

 O COTILLÓN

ACEDRE

PANTÓN

O Cotillón
    O Cotillón é un lugar da parroquia de Acedre no concello lucense de Pantón na comarca de Terra de Lemos.

Acedre
      San Romao de Acedre é unha parroquia do concello lugués de Pantón na comarca de Terra de Lemos, na provincia de Lugo. 

      Pertence á diocese de Lugo e ó arciprestado de Ferreira de Pantón.

     No ano 2007 tiña 93 habitantes, deles 42 eran homes e 51 eran mulleres, o que supón unha diminución de 10 habitantes en relación ao ano anterior, 2006.

Xeografía
       Limita polo norte coa parroquia de Santiago de Cangas, e polo oeste con San Xoán de Frontón; e limita coas parroquias de Sober de Santo Estevo de Anllo polo sur e coa parroquia de San Miguel de Rosende polo leste.

Cultura
      Nesta parroquia celebrábase o Entroido de Budián, que garda grandes similitudes co Entroido que celebraban na Arribada en San Fiz de Cangas.

Lugares de Acedre
      A Abelaira, Acedre, As Adegas, Budián, Cima de Vila, O Cotillón, A Oseira, San Romao

Comarca de Terra de Lemos
   Terra de Lemos é unha comarca galega situada ó sur da provincia de Lugo cuxa capital é Monforte de Lemos, que tamén é o concello máis poboado da comarca. 

     A maioría da superficie (toda agás o concello de Bóveda) forma parte da Ribeira Sacra, da que Monforte tamén é a súa capital.

      Pertencen á comarca de Terra de Lemos os seguintes concellos: Bóveda, Monforte de Lemos, Pantón, A Pobra do Brollón, O Saviñao e Sober. 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA