lunes, 7 de abril de 2025

CRUCEIRO DOS MAIOS - O XISTO - TABAGÓN - O ROSAL

 CRUCEIRO DOS MAIOS

O XISTO

TABAGÓN

O ROSAL

       Este cruceiro, labrado polo canteiro Manuel González Perdiz en 1879 por encargo do párroco D. Xosé Benito Fernández, nace sobre catro chanzos de sección cadrada. Os dous superiores están moldurados. 

       No segundo chanzo podemos ver o enreixado de ferro que o rodea.

        A base moldurada destaca polos seus catro espellos, un por cada lado, coas seguintes inscricións:
“S.M.O. CRISTO DE LA VICTORIA // POR EL MAESTRO MANUEL GONZALZ // SIENDO ABAD D. JOSE BT BERNARDZ // AÑO DE 1879”. 

        O varal, de sección cilíndrica, posúe varias imaxes e escenas. Nos laterais da parte baixa coma nunhas cartelas ten esculpidos en relevo os distintivos da Paixón: escada, tenazas, etc. 

      E entre eles, no lado Sur, sobre peaña, a alegoría do pecado orixinal: Eva collendo o froito da árbore con Adán ao seu lado e a serpe observando. 

       Mesmo enriba dela, coa separación creada pola peaña, representa a Cristo atado na columna, a Flaxelación. E no lado norte, oposta a esta, a imaxe da Verónica coa Santa Face.

       O capitel é de estilo dórico, con follas de acanto e cabezas de anxo en cada lado.

       O conxunto remata nunha cruz de sección cilíndrica no que podemos ver as imaxes de Cristo crucificado baixo cartela de INRI cunha caveira aos pés e un anxo recollendo nun cáliz o sangue no anverso, e a Soidade ou Dolorosa coa espada cravada no corazón e as mans cruzadas sobre o peito sobre peaña de cabeza de anxo no reverso. 

       Pendentes dos brazos da cruz dous anxos que sosteñen quizais a Saba Santa. sentados na travesa da cruz, dous anxos que suxeitan un sudario polos extremos e o estenden sobre a cabeza da Virxe.

MAPA

 

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

 

CAPELA DE SAN ROQUE - O COUTO - GOIÁN - TOMIÑO

CAPELA DE SAN ROQUE

O COUTO

GOIÁN

TOMIÑO

       A capela é de gran sinxeleza. 

      Presenta unha nave rectangular de 71 metros cadrados. É de pedra e con tellado a dúas augas. 

        A fachada principal ten unha porta de arco rebaixado e cunha pequena moldura. Enriba dela una ventá cadrada, de derrame exterior, e tamén moldurada.

       A ambos lados da porta, dous pequenos ocos, enreixados, para que o visitante poida facer a súa oración ao santo.

      Remátase a fachada en capias. No centro, unha pequena espadana sobre a cornixa voada acolle no seu arco de medio punto a campá. 

       Por riba a cruz pétrea de remate. No cumio da fachada leste ten outra cruz pétrea de remate e máis pequena.

        Segundo aparece nunha inscrición na espadana, a capela é do ano 1607.

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

domingo, 6 de abril de 2025

IGREXA DE SANTA MARÍA DE ARDÁN - O IGREXARIO - ARDÁN - MARÍN

IGREXA DE SANTA MARÍA DE ARDÁN

O IGREXARIO

ARDÁN

MARÍN

 Ardán
     Santa María de Ardán é unha parroquia que se localiza no concello de Marín.

      Segundo o IGE en 2014 tiña 1591 habitantes (761 homes e 830 mulleres), 114 menos ca en 2004 (871 mulleres e 834 homes) e 176 menos ca en 1999.

Lugares de Ardán
       Cabodevila, Casás, O Igrexario, Malvido, Moledo, Pastoriza, O Pazo, Os Picotes, A Tioira, Vilaseca, Xermade, Xuncal

Comarca do Morrazo
       A comarca do Morrazo, é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. 

         Pertencen a ela os concellos de Bueu, Cangas, Marín e Moaña. 

      Limita ó norte coa ría de Pontevedra, ó leste coa comarca de Pontevedra, ó sur coa ría de Vigo e ó oeste co océano Atlántico.

      É a comarca máis pequena de Galicia (140,64 km², o 0,48% de Galicia). Tiña 82 439 habitantes no 2021, sendo a terceira comarca máis densamente poboada da comunidade (584,66 hab/km²).

      É unha das comarcas naturais e sociolóxicas con máis carácter de Galiza polo seu condicionamento xeográfico.

     A actual comarca administrativa correspóndese só cunha parte da comarca xeográfica e histórica, a Península do Morrazo, que abrangue tamén o concello de Vilaboa (agás a parroquia de Bértola e unha parte da de Figueirido, e o barrio de Paredes na parroquia de Vilaboa). 

     Tamén forma parte da península as parroquias pontevedresas de Lourizán e a maior parte da de Salcedo. 

      Antigamente mesmo a propia cidade de Pontevedra estaba incluída no arciprestado do Morrazo.

      O concello de Vilaboa, malia pertencer ó partido xudicial de Cangas, foi integrado na comarca de Pontevedra debido a factores de funcionalidade, e as parroquias pontevedresas de Salcedo e 

      Lourizán por pertencer ó propio concello capitalino. Nun principio tampouco se incluíu o concello de Marín, pero a petición dos seus habitantes, foi integrada na do Morrazo. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

MUIÑO DO PESO E DOS DURAN - RÍO XABRIÑA - PARAÑOS - COVELO

 MUIÑO DO PESO E DOS DURÁN

RÍO XABRIÑA

PARAÑOS

COVELO

 Paraños
     Está situada a ámbolos dous lados da Nacional -120 e nela atópase o acceso á autovía Rías Baixas .

     Tamén se atopa o acceso principal por estrada ao resto do municipio.

     Podemos atopar diversas manifestacións do patrimonio artístico e etnográfico: O cruceiro, petos de ánimas , un pombal circular, a igrexa do século XVIII, diversos hórreos realizados integramente en pedra e restos de útiles e lugares usados polos cereiros , son algunhas delas.

      Recentemente foi rehabilitada unha antiga casa de labranza para construír a casa de cultura onde se realizan diversas actividades ao longo do ano e funcionando ademais como axencia de lectura.

     Para a práctica deportiva disponse dun campo de fútbol e unha pista de usos múltiples.

     Os seus barrios e lugares son: Os Condes, Cotarel , Ás Laxas, A Margarida , Ás Medelas , Moeiros , Picoto , Portocortiñas , O Quinteiro , O Roupeiro .

Comarca da Paradanta
     A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra.

     A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente.

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado.

     Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020.

MAPA

 

 Fuente: Concello de Covelo

XOAN ARCO DA VELLA

sábado, 5 de abril de 2025

PETO DE FATIMA - SANTA BAIA - LOUGARES - MONDARIZ

 PETO DE FATIMA

SANTA BAIA

LOUGARES

MONDARIZ

  Peto de ánimas
   Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.

    En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.

     Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.

     A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.

    En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.

     As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.

     Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).

     Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.

Algúns levan lendas do tipo:
     Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás...   

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA